Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan lau maila daude. Etapa honetan, pertsona orok gizartean moldatzeko behar dituzten gaitasun, trebetasun, konpetentzia eta ezagutzak finkatzen dira.
Horretarako, ikaskuntza-proiektuak, problemen ebazpena, talde-lana eta oinarrizko trebetasunak bereganatzea funtsezkoak dira curriculumaren eta antolaketaren plangintzan ikaslearen ikaskuntza-eredu pertsonalizatua egiteko.
Lauaxeta Ikastolako Hezkuntza ereduak, DBHan, XXI. menderako gaitasunen garapena du helburu. Gaitasunen araberako lanaren helburua ikasleak zenbait gaitasun garatzea da, bere erronka pertsonalei aurre egin diezaien eta zoriontsu izateko gaitasunean laguntzeko.
Izan ere, gaitasunen helburua ez da “jakitea” bakarrik, “egiten jakitea” ere bai. Jakintza hori aplikatzen da eta hainbat egoera eta testuingurutara egokitu daiteke. Horrela, bizitzan ondo moldatzen jakingo dute gure ikasleek. Kontzeptuzko edukiek garrantzitsuak izaten jarraitzen dute, baina ez dira helburua, baliabidea baizik.
Proiektuetan oinarritutako ikaskuntzan ikasleek gai motibatzaileak ikertzen dituzte, mundu errealeko arazoak, eta besteak beste arlo hauetakoak: zientzia, arteak, gizartea, teknologia edo matematika.
Ikasleek taldeka lan egiten dute, eskura duten teknologia eta hainbat informazio-iturri erabiliz zenbait lan egiteko.
Proiektuen araberako ikaskuntzak abantaila asko ditu: diziplina baten edo batzuen kontzeptu eta printzipioetara mugatzen da, ikasleak arazoak ebazteko ikerketetan parte hartzera bultzatzen ditu, modu autonomoan lan egiteko aukera ematen die beraien ezagutza sortzeko, eta emaitza objektibo eta errealistak ateratzen ditu.
DBHko 3. mailatik aurrera, ikaslearen interesen edo beharren arabera, atzerriko beste hizkuntza bat (frantsesa edo alemana) ikastea aukeratzen du, euskara, gaztelania eta ingelesaz gain.
Speakingaren bitartez, ingelesez komunikatzeko gaitasunean sakontzen da baita.
Ingelesaren ikasketa prozesua pertsonalizatzea, ikasle bakoitzak bere erritmora aurrera egin dezan.
Ikaslegoa bere ingeles mailaren arabera taldekatuta dago, formazio ibilbide desberdinak bereiztuz.
Gizarte ikasgaia ingelesez ematen da etapa honetan, ingelesaren ahozko erabilera sustatzeko asmoz. Era berean, beste ikastetxe batzuekin online elkatrukatzeak ere garatzen dira, Skype erabiliz.
Lauaxetako Ikastolako ikasleen etorkizunerako funtsezkoa da munduari irekita egotea.
Hori dela eta, DBHko 4. mailako ikasleek ingelesez komunikatzeko gaitasuna hobetzea helburu duen proiektu batean parte hartzen dute Brujaseko Sint Jozef Humaniora ikastetxearekin batera.
Ikasleek ikastolan bertan Cambridge-ko azterketa ofizialak egiteko aukera dute. Horretarako, ingeles-irakasleek, ikaslearen mailaren arabera, maila bateko edo beste bateko azterketa egitea aholkatzen die ikasle bakoitzari.
LH 6. mailatik hasi eta Batxilergora arte, ikasleek Cambridge agiriak lortzeko frogak egiten dituzte.
Ikasleek lankidetzan lan egiten dute, taldeak elkarrekin lortu beharreko helburuak finkatuz eta beraien denbora eta lan-esparrua antolatuz, proiektuan ezarritako helburuak ondo bete ditzaten.
Mailako zenbait unetan ikasleek diziplina anitz erabiliz lan egiten dute, eskatutako proiektuei modu esanguratsu eta errealistagoan erantzun ahal izateko.
Proiektu horietako batzuek ezagutza-esparru bereko ikasgai guztiak biltzen dituzte. Beste une batzuetan mailako ikasgai guztiak (UDIN proiektuak).
Esaterako, hauek aipa ditzakegu: Kultura aniztasunaren proiektua (UDIN DBH 1). Sexu identitate eta genero aniztasunaren inguruko proiektua (UDIN DBH 2). Smart Community proiektua (UDIN DBH 3) Nire etorkizuna proiektua (DBH 4).
Gaitasun altuko ikasleek, gaitasun berezi bat dute. Diagnostiko egoki batetik hasita eta gelan egiten den enfoke pedagogiko egokirarte, hainbat elementuk parte hartzen dute gaitasun altuko ikasleek dituzten beharrizanei erantzuteko.
Horrez gain ikasgaien enfoke pedagogikoak , pentsamendu irekia eta goi mugarik ez duena bilatzen da. Gaitasun latuko ikasleek duten potentzial guztia ahalik eta gehien garatu ahal izateko.
Urtero, bi astetan zehar, ikasle bakoitzak erosoen sentitzen den esparruak aukeratzen ditu, bere talentua sakontzeko, hobetzeko edo garatzeko.
Tailer horietan, adin desberdineko ikasleek elkarrekin parte hartzen dute, beraz, beste modu batera ezagutzeko aukera izaten dute, zeharkako gaitasunen garrantziaz jabe daitezen eta beraien talentua osorik heda dezaten.
Ikasle bakoitza bere ikaskuntza-eredu pertsonalizatua egiten joaten da egindako proiektuetan, izandako aurrerapenetan eta bere gaitasunen eta pertsona gisa izandako esperientzien eta hazkuntzaren garapenean nahi duen hobekuntzan oinarrituz.
Ikastolako tutoretza programaren ardatza ikaslearen jarraipen emozionala da. Emozio baikorren lanketa, helburu egingarrien zehaztapena eta lorpena dira pertsonak etengabe hobetzen jarraitzeko duen bidea.
Arrakasta akademiko eta kurrikularra egoera emozional positiboekin errezago lortzen dela uste dugu eta horren alde egiten da lan.
Ikaslearen konpetentziak eta ebaluazio-sistema oro har garatzeko funtsezkoa da irakaslearen eta ikaslearen arteko hartu-emana ikaskuntza- eta hobekuntza-prozesuan.
Baina ikasturtean zehar duten etengabeko hartu-emanaz harago, ikasle bakoitzak bere puntnu sendoak eta hobetzeko arloen hartu-eman zorrotza jasotzen du ikasturteko hiru unetan.
Ikasle guztiak ezberdinak dira.
Bakoitzak bere erara ikasten du, horregaitik garrantzitsua da ikasle bakoitza ahalik eta urrunen eramango duten estrategia metodologiko eta didaktikoak garatzea.
Hausnarketa, kontrol emozionala, norbere errealitateaz koziente izatea, autokontrola, etab. ikasleekin garatzen diren mindfullness estrategia eta teknikak dira.
Horrez gain, ikasle guztiak ezberdinak direnez, teknika eta estrategia ezberdinak praktikatzen dira, ikasle bakoitzak berari hobetoen datorkion esperientzia jaso dezan eta etorkizunera begira eroso sentitu dadin.
Estatu Batuetatik datorren rol jolas honek, ikaslearen negoziaketarako, akordiotara iristeko, jendearen aurrean hitz egiteko, estrategiak garatzeko eta enpatiaz aritzeko konpetentziak garatzen ditu.
Politika bere oinarrian zer den ulertzeko eta bizitzeko ikasketa proiektua da eta DBH 3. mailako ikasleek garatzen dute. Edo klase osoak irabazten du jolasa eta beraz jokoaren azken helburua, edo ez du inork irabazten.
DBHko 4. mailan nahi duenak UNESMUN programan parte har dezake.
Programa horretan gizarteko eta munduko politika eta ekonomiako gaiak lantzen dira, eta Nazio Batuen ereduari jarraituz, eztabaida, argudiaketa, entzute aktiboa edo oratoria balioak erakusten dira. Programaren amaieran estatu mailako ekitaldi bat egiten da.
Hor, proiektuan parte hartu duten ikasle guztiak biltzen dira. Nazio Batuen 2030 agenda eta Garapen Iraunkorrerako Helburuek markatzen dituzten lan ildoak jorratzeko modu esanguratsua eta sakona.
Zientziak eta STEM diziplinek ikerketa eta esperimentazioa dute helburu nagusietariko bat. Eta ikasketa horiek praktikara eramateko eta jendearen aurrean aurkeztu eta defendatzeko, Lauazoka zientzia Feria antolatzen da.
Bertan ikasle talde ezberdinek egin dituzten STEM arloko lanak aurkezten dituzte. Lauazoka honek, Elhuyar Zientzia azokaren “antesala” bezala funtzionatzen du ere.
Ikasleentzat ikasketa eta praktika esanguratsua bihurtuz.
Ikaskuntza esperimentala eta esperientziala Lauaxeta Ikastolaren diziplina zientifikoen oinarria da, metodo zientifikoaren etengabeko garapenarekin batera.
Hori dela eta, ikasgai zientifikoek ikaskuntza esanguratsua lortzea dute helburu, esperimentazioaren bidez eta landutako ezagutzak erabiliz. Halaber, proiektu zientifikoetan landutakoari amaiera emateko, zientzia hedatzeko eta esperimentatzeko jardunaldi espezializatuak egiten dira.
Ikasleei ikerketa sakonak egiteko entrenamendu berezia eskeintzen zaie, foro eta txapelketa desberdinetan parte hartuz ikerketa hauen ondorioak zabaldu eta partekatzeko: Inspira, Tea Time 4 Science, STEAM eguna, Zientzia azoka, First Lego League, Elhuyar, Ciencia en Accción, Galiciencia, …
Ezagutza zientifikoa robotika eta programazio tailerren bidez indartzen da. Horrela, ikasleek programazio-lengoaiak ezagutu eta sakontzen dituzte.
Bestalde, pentsamendu logiko eta egituratuaren garrantziaz konturatzen dira. Robotikako tailer berezi bat dugu, eta LEGO Mindstorm robotak, Arduino eta bestelako programazio-lengoaiak erabiltzen dira.
Teknologia berriak erabiltzeak bi helburu ditu: batetik, ikasleek gaitasun digital arduratsu eta errespetuzkoak garatzen dituztela bermatzea; bestetik, haien ikaskuntza-prozesuaren kalitatea hobetzea. Teknologia erabiltzean argi dugu beti zer, nola eta noiz lortu nahi dugun.
DBH 1. eta 2. mailan, bi matematika eskeintza dagoz ikasleentzat: batetik ikasturte horretako eskeintza eta bestetik matematika aurreratua, ikasleen talentu matematikoa garatu eta bakoitzaren ikasketa erritmoari erantzuna emanez.
Diploma honek, batetik ikaslearen jatorriko herrialdeko batxilergo titulazioa (era presentzialean) eta bestetik, Estatu Batuetako batxilergo titulazioa edo High School Diploma (era digitalean) lortzea suposatzen du.
Programa honek, hiru helburu nagusi dauzka: hizkuntza murgilketa, murgilketa teknologikoa eta murgilketa pertsonala.
Literatura bizi egin behar da. Irakurketa zaletasuna emozioen bidez lortzen da, beraz garatzen diren proiektu literarioen bidez, ikasleek literaturari emozionalki lotzeko aukera izaten dute.
Literatura eta eskulanak, literatura eta poesia, literatura eta historia, literatura eta antzerkia. Liburuetan magia dagoela esaten da, eta magia hori liburuetatik ateratzea eta ikasle bakoitzak bereganatzea da proiektu hauen helburua.
Irakurketa eta ulermenerako konpetentzian oinarrituta, ikasle bakoitza bere irakurketa portfolioa sortzen joaten da, bere gustu eta zaletasunei hoberen egokitzen zaizkion irakurketen ibilbidea osatuz.
DBH eta batxilergoko ikasleek, euren ibilbidean zehar, hainbat proiektu garatzen dabez, zeinetan proiektuari lotutako bideo bat grabatu eta editatu behar duten.
Era honetan, grabazio eta edizio profesionalari dagozkion ezagutzak lortzen dituzte, bai eta ahozko komunikaziorako eta komunikazio digitalerako gaitasuna garatu ere.
Ikaslearen orientazio akademikoan laguntzeko, ikasle ohiak beraien ikasketa esperientzia eta ibilbide akademikoa azaltzen diete DBHko ikasleei.
Zer ikasi zuten, zer nolako konpetentziak behar izan diren, zeintzuk izan ziren zailtasunak, zertan jarri behar da arreta.
Testimonio biziak, testimonio hurbilak DBHko ikasleek asko eskertzen dituztenak eta beraien aukeraketa prozesuan bidea egiten laguntzen dietena.
Ikasgelak esparru irekiak dira gurasoentzat. Eta ikasleentzat oso esanguratsua bihurtzen da beraien gurasoak aita eta ama, profesional modura ikustera.
Medikuak, ingeniariak, garbitzaileak, abokatuak edo arrantzaleak. Lanbide guztiak dira garrantzitsuak eta lanbide guztietan behar dira oinarrizko konpetentziak ondo garatuta izatea.
Ikasketa hori DBHko ikasleentzat oso esanguratsua izateaz gain, gurasoentzat ere esperintzia oso atsegina bihurtzen da.
Horrela nahi duten ikasleek autobusetako laguntzaile lanetan laguntzen dute.
Praktika honekin, DBHko ikasle nagusiek eta Batxilergoko ikasleek, HHko ikasle txikiei laguntzen diete, bai autobusera igotzen, zein autobusean bertan izan ditzaketen beharrizanetan eta baita autobusetik gelararte joateko ibilbidean.
Laguntasuna, elkarkidetza eta ikasle txikientzako erreferentzia positiboak.